Share |

ئه‌ز هه‌لبه‌ستێ دنڤيسينم ژبۆى پاك و پاقژ بمينم، ژبۆى نه‌ خوه‌، نه‌ ژي كه‌سه‌ك دن بكوذم

 هه‌لبه‌ستڤان هۆشه‌نگ ئۆسێيێ

 

 

هۆشه‌نگ ئۆسێيێ هه‌لبه‌ستڤان به‌ريا پتر ژ 35 سالان ل رۆژئاڤايێ كوردستانێ هاتييه‌ دنێ و نهو ل وه‌لاتێ به‌لژيكا ژيانا خوه‌ ددومينه. ئه‌ڤ نڤيسكارێ كو ب كوردي و ب عه‌ره‌بي هه‌لبه‌ست و كوتاران دنڤيسه‌، ل 1995 ده‌ست دايه‌ نڤيساندنا هه‌لبه‌ستێ و نهو خوه‌دي 5 پرتووكه،‌

3 ب عه‌ره‌بي و 2 ب كوردي و يا هه‌ره‌ داوي‌ ژي پرتووكه‌كا هه‌لبه‌ستان بوو ب ناڤ - شۆپا خەزالێ و رۆژنڤيسێن پەزکووڤيەکي - كو‌ ژ وەشانێن يەکيتييا نڤيسکارێن کورد بوو تاێ دھۆکێ. هۆشه‌نگ كوتارێن وي د گه‌له‌ك رۆژنامه‌يێن ب ناڤوده‌نگێن عه‌ره‌بي ده‌ هاتينه‌ به‌لاڤكرن مينا ( شرق الاوسگ، الحياه‌‌، السفير....) و هه‌روه‌سا هن هه‌لبه‌ستێن وي هاتينه‌ وه‌رگێڕان بۆزمانێن فه‌رنسي، ئه‌لماني و توركي ژي. كه‌كێ هۆشه‌نگ مێهڤانێ واره‌:

 

وار: وەکو من ناڤێ تە ناسکري، ھۆشەنگ ئۆسێ پتر وەکا ھەلبەستڤان من تو ناسکري، لێ دەما من ل فەيسبووکا تە نێڕي پتر وەکا ئينسانەک سياسەتڤان و گرنگييي ددتە رەوشا سياسي تو خويابووي... ئەڤە ئانکو چ؟

هۆشه‌نگ ئۆسێ: ئەز مژارێن سياسي دنڤيسينم، لێ نا يێ وێ واتەيێ کو ئەز سياسه‌تمەدارم. مژوولبوونا مه‌ ب سياسەتێ ڤه‌، بوويە مەرجەک ژ مەرجێن ژيانا مە. نە ژبەرکو ئەم پر ژ سياسه‌تێ ھەزدکن، لێ ژ بەر رەوشا ئاوارتە کو ئەم تێدە دژين. وەلات قەدەخە، زمان قەدەخە، ناسنامە قەدەخە، ھونەر، پەيڤ، چاند... تەڤ قەدەخە. د گەل ئه‌ڤێ، دوژمنێ ژيان و ھەبوونا تە، ژ تە ڕە دبێژە: تو تونەيي!. ڤێجا، دێ چاوا کوردۆ، خوە دووري سياسەتێ بکە!؟ ژيانا مە و رەوشا ئەم تێدە دژين، مه‌ نه‌چاردکن کو پەيوەندييێن مە ب سياسه‌تێ ڤه‌ ھەبن، نە وەکو سياستڤان، لێ وەکو نڤيسکار، رەوشەنبير و داھێنەر. ئەز ژ سياسه‌تێ قەت ھەز نا کم!. لێ رەوشا گەل و وەلاتێ من، ئه‌ز نه‌چارکرمە کو ل دۆر مژار و بابەت و بوويەرێن سياسي ژي بنڤيسينم، وەکە شرۆڤە و رەخنە، دا ھن پرسياران بلڤينم و جڤاک بەر ب ھشمەندي و زھنييەتەکا رەخنەگێري ڤە باژۆم.

بەرێ ژي، د ھەڤپەيڤينەکا دن دە، من ئەڤ ھەڤۆک گۆتبوو: ئەز كۆتارا سياسي دنڤيسينم، دخوازم خوەندەڤانێ خوە بخينم وێ تێگه‌ھشتنێ کو ھۆشەنگ ئۆسێ تێکلييا وي ب ھەلبەستڤاني و ھەست و خەيالان ڤه‌ تونەيە!. تەنێ پەيوەندييێن وي ب مەژي، پرس و پرەنسيب و پيڤانێن نرخاندنا سياسي ڤه‌ ھەيە!. دەما ئەز ھەلبەستێ ب زمانێ کوردي و ئەرەبي دنڤيسم، ديسا ئەز ھەولددم کو خوەندەڤان بێژە: نڤيسکارێ ڤێ ھەلبەستێ، چو تێکليا وي ب سياسه‌تێ ڤه‌ نينە!. ئەز ب سەرکەڤم يان تێکبچم د ڤێ ھەولدانێ دە، گەرەک رەخنەڤان بەرسڤا ڤێ پرسێ بدن.

وار: ماموستا ھەنە دبێژن ئەدەب و سياسەت دو تشتن گەرەکە ژ ھەڤ بێنە جوداکرن و ھەنە دبێژن ئەو ھەردو نکارن بێ ھەڤ بژين، نوزا ديتنا وە ل دۆر ئەڤێ يەکێ چييە؟

هۆشه‌نگ ئۆسێ: ھەلبەت، ژ ھەڤ جودانە ژ ئالييێ شێوەيێ ھووناندن و دەربڕينێ ڤه‌. ئانكو، شێوەيێ بکارئانينا زمان. تو دکاري ب شێوەيەک وێژەيي ئەدەبي ھن مژارێن سياسي دەرببڕي، ميناک، کۆمکوژيا ھالەبچە، ئەنجاما رەوش و ھەلوەست و پلانەکا کرێتا سياسي بوو، لێ مرۆڤ دکارە ل سەر ڤێ کۆمکوژييێ بنڤيسينە نە ب زمانێ سياسه‌تێ، لەورا، ئەگەر راددەيا زمانێ سياسەتێ د تێکستێن وێژەيي ده‌ ھەبە، تەقەز‘ دێ سەر ھەسابێ ھونەر و کووربوونا تێکستێ بە. ب سەدان، وێژەڤان و ھەلبه‌ستڤانێن ناڤنەتەوي و ناڤدار ھەنە کو سياسه‌تمەدار بوونه‌، وەکا ھەلبەستڤانێ شيلي پاپلۆ نيرۆدا و يێ ترک نازم ھکمەت و...ھتد، لێ دبە کو نھا نيرۆدا و ھکمەت ساخبانا ل سەر مژارێن سياسي نە نڤيساندانا. هينگێ رەوشا گەل، جڤاک و وەلاتێن وان ئه‌و نه‌چاردكرن ب مژار و بوويەرێن سياسي ڤه‌ مژوول ببن، لێ ب زمانێ وێژەيێ نە ب زمانێ سياسه‌تێ، ھەلبەست ئەگەر ب زمانێ سياسەتێ وەرە نڤيساندن، نەما دبە ھەلبەست، لێ دبە راپۆرت، داخوياني... ئان تشتەک دن، لێ تەكەز نە ھەلبەستە. ژ بەرکو دێ تێکست تژي دوروشم و قەرەبالخ و خرەجڕا سياسەتێ ببە.

وار: ل ھەرێما کوردستانێ دەمەکێ ھەلبەست وەکا تڤەنگێن پێشمەرگەيان بوون لێ نھو ئەو رەنگە ھەلبەست تێ رەخنەکرن و ھەنە دبێژن کو ئەو ھەلبەست نەما بکێري ئەڤي دەمي دئێت، لێ ھين ھ‌نە پارچەيێن کوردستانێ بن دەست مانە ل دۆر ئەڤێ يەکێ ھوون چ دبێژن؟

هۆشه‌نگ ئوسێ: ئەڤ نەڕين گەلەک راستە ژبەرکو ھەر قووناخەک ژ ژيانا گەل، جڤاک و وەلاتان، ب خوه‌ شێوەيه‌ک تايبەت ژ وێژە، ئەدەب، دەردبڕين ب خوه‌ ڤه‌ دگره‌. چقاس ھەلبەست، خوە دووري زمانێ سياسەتێ بکە، ئەوقاس تەمەن درێژ دبە. لەوما، ھەلبەستا ‘کيمە ئەز ئا جەگەرخوين، نھا مرۆڤ نکاره‌ وێ بخوينە. لێ ھەلبەستێن جزيري، ھەتا رۆژا قيامەتێ، ھەروھەر دێ بژين. بەرێ ژي پێشمەرگە ھەبوو، نھا ژي ھەنە. ناڤەرۆک يەکە، لێ ۆشە ھاتيە گوھەرتن. دڤێ ھەلبەستڤان، ناسبکە کو پێنووس، جارنا ژ تفنگێ ژي خورتترە!. لێ دەما کو پێنووس ل گۆري فەرھەنگا ھەست و خەيال و رامانێن نەپەني بە، نە ل گۆري فەرھەنگا تڤه‌نگێ بچە!.

وار: ھوشەنگ وەزيفەيا ھەلبەستێ چاوا ددتە ناسکرن؟

هوشه‌نگ ئوسێ: ھەلبەست، نە داخويانييەکا سياسي، يان ژي ئالاڤەکێ ديرۆکڤانييە!. نا، ھەلبەست، پەنجەريا گيان، خەيال، رامان و پرسێن ھەبوونييە!. ھەلبەست، شێوەيێ ھەري گرنگه‌ ژ شێوەيێن دەرمانکرنا گيانييە. چقاس نەپەني بە، ئەوقاس خوەشە و پرسان د مەژي، دل، گيان و خەيالێن مە دە دلڤينە. ھەلبەستڤان دۆژەھەکە دژي، دا بوھوشتەکێ دياري مە بکە. ھەلبەست، ڤەوستگەھا ئستيراھەتا مەژيە و مەيدانا جريدا ھەسپێن گيان و خەيالانە.

وار: قەت تە ھزر د ئەوێ يەکێ دە کرييە کا چما تو ھەلبەستێ دنڤێسيني؟

هۆشه‌نگ ئۆسێ: بەلێ… دنڤيسينم ژ بۆ پاک و پاقژ بمينم. ھەلبەستێ دنڤيسينم، ژ بۆي کو، نە خوە، نە ژي کەسەک دن بکوژم.

وار: دەما تێ گوھێ تە کو خوەندەڤانێ ھەلبەستێ کێمبووە ئەو يەک مۆرالا تە نا ئينە خوار کو تە ژي ھێدي ھێدي دووري نڤيساندنا ھەلبەستێ بكە؟

هۆشه‌نگ ئوسێ: نا… بەلکي من پالددە، ئەز پتر ھەلبەستێ بنڤيسينم، ژبەرکو ژيان بێ ھەلبەست دبە گۆڕستان. دەما کو ھەولدێرێن ھەلبەستێ کێم دبن، ئه‌و هينگێ جڤاک نەخوەشە، ژەھريبوويە، بەر ب مرنێ دچە!.يا کو دھێلە ژيان مێداربە و مێدار بمينە، ھەلبەستە. جڤاکا بێ ھەلبەست، ملەتەکە بێ گيان و خەيالە!. من بەرێ گۆت: ھەلبەست، دەربڕينا سترێس، خەون و خەيال، ھزر و رامان، ئێش و ژانێن کەسايەتييە و جڤاکێ يە. لەوما، گەر ھەلبەست ژ ژيانا ملەتان و جڤاکان دەربکەڤە، دێ مرۆڤ ھەڤ بخون. گەر جزيري، خاني، نالي، ھەريري، بێکەس، گۆران، جەگەرخوين… ھەلبەست نە نڤيساندانا، خوە يان کەسەکي دن، دێ بکوشتان!. ژبەرکو ھەلبەستڤان، نەخوەشن و تەنێ نڤيساندنا ھەلبەستێ، دەرمانێ وانە.

وار:ماموستا جان تو پتر ھەز ژ کيژ ڤان ھۆشەنگ ئۆسيان دکي: يێ ھەلبەستڤان،يێ سياسي و نشتيمان پەروەر،يێ ئاسايێ بێ ھەر تشت؟ دخوازم تەنێ ئێکێ بێژي؟

هۆشه‌نگ ئۆسێ: و نە يەک ژ وان، ئەز ھه‌ز ژ ھەلبەستێ، ژيانێ، وەلات، مرۆڤاھي و ھەموو نرخێن بەدەوبوون، چەلەنگي، ئەڤينێ دکم. ئەز ھه‌ز ژ دايک، ژن، خووشک و برا و ھەموو ھەڤالێن خوە دکم، ژ بۆ ڤان کەسان و ڤان تشتان تەڤ، بەلکو جارنا ئەز ھه‌ز ژ خوە بکم. دبە کو تو ژ من بپرسي، چاوا تو ھه‌ز ژ ھۆشنگێ ھەلبەستڤان ناکي و ھەلبەستێ دنڤيسيني؟! دێ ژ تە ڕە ببێژم: مرۆڤ، وەکە پرەنسيب، ژ کاران ھەز دکە، لێ دەما مرۆڤ وان کاران دکە، دبە کو بەرھەمێن مە نە ھێژايي ھەزکرنێ بن. ب نەڕينا من، گەرەک ھەلبەستڤان، ژ ھەلبەستێن خوە ھه‌ز نەکە، دا کاربە ژ وێ خوه‌شکتر بئافرينە. ئەگەر ھەلبەستڤان ببە ئاشقێ بەرھەمێن خوە، هينگێ نەما دکارە خوە نووبکە و هه‌ر تم خوە دوبارە دکە، ژبەرکو ژ خوە ڕە بان و سينۆران داتينە. دەما ئەز دبێژم: ئەز ھەلبەستڤان، نە ژبەرکو ژ خوە ھەزدکم، لێ ژبەرکو تشتێن ئەز دنڤيسينم ل ھەز و خوەشا خەلکێ دئێن.

وار: دخوازم ل پەي گرنگي وھەزا تە ژ ئەڤان ھەلبەستڤانان ڕه‌ ‌ تو ئەوان رێزبکي ژيێ ھەرە باش تا داوي: ( جگەرخوين، شێرکو بێکه‌س، تيرێژ، محسن قۆچان، ھۆشەنگ ئۆسێ، ئەحمه‌د حوسه‌يني، خلات ئەحمه‌د).

هۆشه‌نگ ئۆسێ: ئەز نە رەخنەڤانم، داکو ڤان ئه‌زموونێن وێژەيي و ڤان بەژنێن ھەلبەستڤانان ژ تە ڕە رێزبکم و بدم بەرھەڤ و بێژم کي باشە! کي باشترە؟ کي باشترينە! ھۆشەنگ ئۆسێ ژ ناڤ وان دەرخە، يێن دن تەڤ ل جەم من ئەزموونێن گران و خوەدي باندۆرن. ھەر يەک ژ وان، رەنگەکە، ژانەکە، ئێشەکە، خەونەکە، نامەيەکە، ھێڤييەکە، شکەستنەکە، پەيامەکە، چێژەکە، ھەر يەک ژ وان، بەژنەکە، نە ئەزم کو بێژم: ئەڤ کورتە! ئەڤ بلندە!. ھەموو بلندن. ھەموو د جھێ خوە دە، خوەشکن و کەسەک ژ وان نکارە جھێ يێ دن بگرە يان داگرە. ھەر يەک ژ وان، بەشەکە ژ ديمەنێ ھەلبەستا کوردي و ھەلبەت ھەر يەک ژ وان ھەلبەستێن خوەش و يێن نەخوەش ھەنە! ب راستي، ئەز ژ پرسێن وەکا ڤێ ھەزنا کم!. ئەڤێ پرسێ ژ رەخنه‌ڤانان بکە، نە ژ من!

 

هۆشه‌نگ:

1.         ئەندامێ دەستەيا کۆڤارا ‘رۆژدا ب زمانێ کوردي و کۆڤارا سۆرگول ب زمانێ عەرەبي بوو.

2.        ئەندامێ پەنا کورد و پەنا ناڤنەتەوييە.

3.        ئەندامێ يەکه‌تييا رۆژنامەڤان و نڤيسکارێن کوردێن سووريێيە.

4.        ئەندامێ يەکه‌تييا نڤيسکارێن سوريێيە.

5.        وەکا ئەده‌تۆر ژ خەباتکارێن کانالا رۆژ بوو بەشێ عەرەبي.

 

ديدار: لوقمان ئاسيهي - وار