هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن شه‌ريف : ئه‌و رێك و ئاوايێ من گرتي، هندي زۆري و زه‌حمه‌ت يێن هاتينه پێشيا من، حه‌ز ناكه‌م كچ و كوڕێن من وێ زه‌حمه‌تێ بكێشن
په‌يڤاندن: زنارێ عه‌دنانێ مه‌ڵه‌يي- ژبۆ شۆره‌شێ، قێريه‌كا بلند بوو، ژبۆ سه‌رهلدانێ ده‌نگێ شاهيێ بوو، پشتي سه‌رهلدانێ ژي ده‌نگێ گه‌لێ خوه و پارێزه‌رێ فۆلكلۆر و كلاسيكێن كوردييه.
سه‌يدايێ حه‌سه‌ن, هه‌م ب تڤه‌نگا خوه، هه‌م ب ده‌نگێ خوه، هه‌م ژي ب پاراستن و ڤه‌ژاندنا فۆلكلۆر و كلاسيكێن مه، پێشمه‌رگه‌يه. به‌رێ، ل چيايێن كوردستانێ، و كۆڵانێن ئه‌ورۆپايێ، نها ژي، ل باژێڕێ خوه, دهۆكێ, خه‌باتا وي رانه‌وه‌ستيايه. حه‌سه‌ن ب خلاسي ڤه‌گه‌ريايه وه‌ڵاتي، نها دگه‌ل باني و هه‌ردو زاڕۆيێن خوه، ل دهۆكێ دژيت. ئه‌م چوون مێهڤانداريا وي، نها ژي، ئه‌و مێهڤانێ رۆژنامه‌يا واره.
وار/ ڤه‌گه‌را وه يا خێرێ بت، چاڤێن مه رۆهن!
حه‌سه‌ن: گه‌له‌ك سۆپاس، هوون هه‌ر هه‌بن، ماڵا وه ئاڤا.
وار/ وه مه‌ره‌م ب ساخكرنا سترانێن ديوانان، مينا سترانا "دێ هه‌رێ" يا كاويس ئاغايي، چ يه؟
حه‌سه‌ن: هه‌لبه‌ت ده‌ما دبێژن كاويس ئاغا، خلاس! كاويس ئاغا تشته‌كێ گه‌له‌ك تايبه‌ته ل ده‌ڤ من، ده‌نگێ وي، ئه‌و ئافراندنا وي كري، ئه‌و وه‌سفا وي ژبۆ گه‌نج خه‌ليلي كري. ده‌ما دبێژن كاويس ئاغا، "گه‌نج خه‌ليل" و سترانا "بانگكرنا كوردان و كورد خائينه،" ژبۆ من حنێر ئه‌وه، چاوا وي شيا وێ ئافراندنێ بكه‌ت؟! ده‌نگبێژێن مه تشتێن وه‌كي داستانان هيناينه، ژبۆ مه تشتێن گه‌له‌ك مه‌زن يێن ب جهـ هێلاين! تنێ من ژبۆ قيمه‌ته‌كێ ژبۆ وي يا گۆتي! نه ژبۆ تشته‌كێ دي كو ئه‌ز ژ وي خوه‌شتر، ئان ژي ب ڕامانتر ببێژم. مه دڤێت د ناڤ مه دا بژين، ئه‌م وان دگه‌ل هونه‌رێ خوه بده‌ينه ژياندن. ئه‌ز حه‌ز دكه‌م نفشێ نوو ژي گه‌له‌ك وان سترانان ببێژن.
وار/ ب راستي ده‌نگێ ته چيايي يه، تايبه‌ت ژبۆ ڤان سترانان، تو بۆچي ئه‌لبۆمه‌ك تايبه‌ت ژ ڤان سترانان، مينا ئه‌لبۆما "ديلان"ێ يا سترانێن ديلانان، چێناكه‌يي؟
حه‌سه‌ن: ده‌نگێ من ژبۆ سترانێن گه‌لێري گه‌له‌ك يێ به‌رهه‌ڤه و باش ب كێر دهێت، هه‌لبه‌ت هه‌ر ژ كه‌ڤندا، يه‌ك ژ ئارمانجێن منه كو ئه‌ز هه‌ر د ناڤبه‌را سێ ساڵاندا به‌رهه‌مه‌كي وه‌كي هه‌لبه‌ست ببێژم, پاشي به‌رهه‌مه‌كي ژ كلاسيكێن مه, ئێكي وه‌كي لاوك و حه‌يران ببێژم، ئه‌و پيچه‌كێ زۆڕه، ئه‌و بڕيار من نه‌دايه، لێ وه‌كي به‌رهه‌مێ "ديلان"ێ، ب ئاوايه‌كێ باشتر و ڤێ جارێ لاوك پتر تێدا هه‌بن. من لبه‌ره و ئه‌ز دێ ببێژم و حه‌ز دكه‌م ژبۆ نفشێ نوو نووژه‌ن بكه‌م.
وار/ تو چما هه‌لبه‌ستێن كلاسيكي دستريني؟
حه‌سه‌ن: به‌ري ده‌ربازي وێ پرسيارێ ببم، ئه‌ز دێ پرسياره‌كێ ژ ته بكه‌م، ته ب خوه ژبۆ من هه‌لبه‌سته‌كا به‌كر به‌گێ ئه‌رزي خواند، نها ئه‌و زاراڤا يا ته پێ خواندي يا خوه‌شه، ئان نه؟
وار/ گه‌له‌ك خوه‌شه و پڕي مۆزيكه!
حه‌سه‌ن: وه‌كي دي ژي، تو وه‌كي كورده‌ك، زاراڤايێ ستانداردێ كوردي تێ دا دبيني، ئان نه؟
وار/ هه‌لبه‌ت، دبينم!
حه‌سه‌ن: ڤێجا من ره‌خنه‌يه‌ك ل مه‌ديايا مه هه‌بوو. گه‌له‌ك جاران من بزاڤ دكر كو ب وي زماني هه‌م سترانان ببێژين هه‌م بئاخڤين، گه‌له‌ك كه‌سان ڕه‌خنه ل من دگرت! لێ ئه‌و كلاسيكێن مه كوردان يێن درستن! ئه‌و خه‌لكێ ده‌ڤه‌را مه‌نه، يێن ڤێرێنه، چاوا وه‌سا گۆتييه؟! ئه‌ز ژبۆ قيمه‌تا وان دبێژم، ئه‌ز دخوازم خه‌لكێ مه، جه‌مارێ مه، پرسيارا وان هه‌لبه‌ستان بكه‌ن، ل دووڤ بچن، كا يا كێ يه، چ گۆتيه؟! مه‌ره‌ما وان چ يه؟!
وار/ هنده‌ك كه‌س دبێژن حه‌سه‌ن خوه مه‌زن دكه‌ت، له‌وا وه‌سان دئاخڤيت!
حه‌سه‌ن: ڤێجا تو ب خودێ كا چ مه‌زناهي تێدا هه‌يه؟! مه‌سه‌له نه ئه‌وه! هه‌ڤاڵ و براده‌رێن من، خوه ژ يێن چيايي هه‌تا يێن كه‌مپان, ئه‌ڤه نۆزده ساڵه ژي ئه‌ز ل ئه‌ورۆپايێ، هه‌ر چار به‌شێن كوردان يێن ل ده‌ڤ ئێك، هه‌ڤاڵێن من ژ سه‌دێ نۆت و نه‌هـ كوردێن باكۆرن. دبيت ته‌ئسيرا وان بيت! تشتێ سه‌ير ئه‌وه، ده‌مێ سترانبێژه‌ك سترانان دبێژيت، گه‌له‌ك جوان دبێژيت، لێ ده‌ما دئاخڤيت وه‌سان نائاخڤيت! ڤێجا ئه‌ڤه دوژمنێن خوه‌نه! له‌نگه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه! هه‌ر ملله‌ته‌ك كا چاوان دئاخڤن، وه‌سان سترانان ژي دبێژن! ئه‌ڤ ڕه‌خنه من يا هه‌يي! يێن مه گه‌له‌ك جوان و ب زمانه‌كێ ئه‌ده‌بي يێ پاكژ سترانان دبێژن، لێ هه‌ره ده‌ڤ، ب عه‌ره‌بي دئاخڤن! كوردييا وان ژ سه‌دێ پێنجي عه‌ره‌بييه! ما ده‌م كلاسيكێن مه ب سه‌دان ساڵان ب وي ڕه‌نگي نڤيساينه، ڕامانا وێ ئه‌وه, ئه‌و يا دروسته و بنگه‌هـ ئه‌وه! خوه سترانبێژێن ديوانان ژي وه‌كي ئيسڤێ ئه‌بوخورتا، حسێن بانه‌سۆري، خه‌ليل باكوزي، و هتد. سترانان نه ب دهۆكياني دبێژن! ب بۆتاني دبێژن!
وار/ گه‌لۆ ته ژێده‌ره‌ك هه‌يه تو سترانێن فۆلكلۆرى ژێ وه‌ردگري ئان ژي ته هنده‌كێن ڤه‌شارتي هه‌نه ل ده‌ڤ ته د تايبه‌تن؟
حه‌سه‌ن: ئه‌ز ب خوه دگه‌ل وێ چه‌ندێ مه كو مرۆڤ تێكستا ڕه‌سه‌ن يا كوردي ببێژيت، چارچووڤه‌كێ جوان يێ نووده‌م ژبۆ وێ چێكه‌ت و هه‌تا بلا مۆزيكا وێ ژي يا نووده‌م بيت، لێ ناڤه‌ڕۆكا وێ پاراستي بمينيت. من ژي كێماسي كرينه و ئه‌ز لێبهورينێ ژ گه‌ل و هونه‌رێ گه‌لێ خوه يێ ڕه‌سه‌ن دكه‌م. هنده‌ك تێكست هه‌نه ب گه‌له‌ك ڕه‌نگان دهێنه گۆتن، ئه‌ز لێ دگه‌رهم كا كي ژ وان يێ خوه‌شه، ئه‌ز وي دبێژم. يێن دي ژي وه‌كي ئه‌رشيف دهێلم. ئه‌ز گه‌له‌ك لێ دگه‌رم، خه‌مخوه‌ره‌كم و ژبۆ من گه‌له‌ك گرنگه! هه‌كه سترانه‌كێ ل ده‌ڤه‌را دۆسكيان گوهـ لێ ببم، ئه‌ز دچمه ده‌ڤه‌را نێروه‌يان لێ دنهێرم كا وه‌كي وێيه، دچمه ده‌ڤه‌را به‌رواريان، كوچه‌ران، گوليان، و هۆسا. هه‌ميان دهينم و كۆم دكه‌م، كا چ جوداهي دناڤبه‌را وان دا هه‌نه، ژ ئاوازێ و په‌يڤان ژي. يا ژ هه‌ميان باشتر ئه‌ز وێ دبێژم.
وار/ ته كوڕكه‌ك و كچكه‌ك هه‌نه، كوڕك "ڕوومه‌ند" و كچك "نورشين"ه. خودێ ژبۆ وه بهێليت، ڕامانا ناڤێن وان چ نه, بۆچي ئه‌ڤ ناڤ؟
حه‌سه‌ن: نورشين، ناڤێ نورسێ يه، جهێ سه‌عيدێ نورسي, "به‌ديعو زه‌مان"ي يه. باژێڕكه‌كێ گه‌له‌ك جوانه! سه‌ر ب باژێڕێ به‌دليسێ يه. نورشێ و نورسێ ژي دهێنه گۆتن، لێ ناڤێ دروست "نورشين"ه. گه‌له‌ك زانا، شۆڕه‌شگێر و هونه‌رمه‌ند ژێ ڕابووينه. ژبۆ نێزيكبوونا مه ژبۆ پارچه‌يێن دي يێن كوردستانێ من ئه‌و ناڤ لێكر. ڕوومه‌ند ژي سێ ڕامان هه‌نه، لێ ئه‌و ڕامانا من كوڕێ خوه پێ ناڤكري، ڕوويێ ئارامه. ڕووبارێ كو هێدي بچيت. من كره ڕوومه‌ند، ژ به‌ر سه‌رهاتيه‌كا خوه. شه‌ڤه‌كا پێشمه‌رگاتيێ، ئه‌م چوار پێنج كه‌س دگه‌ل ئێك بووين ل جهه‌كێ ده‌ڤه‌را مه يا به‌هدينان. ئه‌م ل خابووري ده‌رباز بووين. شه‌ڤ بوو، به‌فر هاتبوو، قه‌ريسه بوو و جارا ئێكێ بوو كو ئه‌ز وه‌سان بده‌مه ئاڤێ! به‌ري بده‌ينه ئاڤێ، هه‌ڤاڵه‌كي گۆت" "ئه‌م دێ به‌رێ خوه ده‌ينه ڕوويه‌كێ مه‌ند!" من گۆتێ "بۆچي ڕوويێ مه‌ند؟" گۆت "جهێ مه‌ند، يێ نزم و به‌رفره‌هه، لێ ئارام دچيت و مه نابه‌ت!" ئه‌و گۆتن د هزرا من دا مابوو. هه‌ر چه‌نده ناڤێ وي ل پێشيێ مه كربوو هوژه‌ن، كاك ئه‌مين بۆتاني دانابوو، ڕامانا وي ژي ئه‌و كه‌سه يێ هونه‌ري دئافرينيت. لێ ل ئه‌ورۆپايێ ده‌نگێ "ژ" باش ناهێته خواندن، ڤێجا ڕامان دهێته گوهارتن. من ژي ئه‌و ناڤێ خوه، "ڕوومه‌ند"، لێكر.
وار/ ناڤێ دايكا وان چ يه؟
حه‌سه‌ن: ناڤێ وێ "حه‌مديا" يه.
وار/ تو دبێژي پشتي ته، كي جهێ ته بگريت، ڕه‌سه‌ناتييا هونه‌رێ ته بپارێزيت و به‌ر ب باشتريێ ببه‌ت؟
حه‌سه‌ن: گه‌له‌ك سوپاس ژبۆ وي قيمه‌ت و بها يێ تو دده‌يه من! لێ من بخوه تشته‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن نه‌كريه، هه‌تا ببێژم ئێك جهێ من بگريت! ئه‌ز دبێژم كه‌س جهێ كه‌سێ ناگريت، ئه‌ڤه ديتنا منه، كه‌س نه‌شێت جهێ ئه‌حمه‌دێ خاني، مه‌لايێ جزيري، شڤان په‌روه‌ري، كاويس ئاغايي، و هتد بگريت! يا من ژي تنێ هه‌سته‌ك بوو، به‌لكو ئێك هه‌بيت ژ من و مه هه‌ميان باشتر بيت!
وار/ تو حه‌ز ناكه‌يي كوڕێ ته, يان كچا ته, ڕێيا ته بگريت؟
حه‌سه‌ن: هونه‌ر تشته‌كێ پيرۆزه، ڤێجا چ ڕه‌نگێ هونه‌ري بيت، كاره‌كێ شێوه‌كاري بيت، سترانبێژي بيت، سيراميكي بيت، هه‌ر چ بيت. لێ ئه‌و رێك و ئاوايێ من گرتي، هندي زۆري و زه‌حمه‌ت و ستري و دڕك يێن هاتينه پێشيا مه و هه‌تا نوكه ژي ئه‌م وي ده‌ردي و وێ خه‌مێ دكێشين، ئه‌ز حه‌ز ناكه‌م كچ و كوڕێن من وێ زه‌حمه‌تێ بكێشن. ب ڕاستي ئه‌ز حه‌ز دكه‌م ئه‌و ژبۆ خوه رێيه‌كا دي يا ژيانێ بگرن!
وار/ گۆتنا ته يا داويێ.
حه‌سه‌ن: من ڕه‌خنه‌يه‌ك هه‌يه، گه‌له‌ك گرنگه كۆمبوون لسه‌ر كارێن هونه‌ري بهێنه كرن، جڤين و سمينار بهێنه لدارخستن، ژبه‌ر كو هنده‌ك تشت يێن ل ڤێرێ هه‌ين، مخابن يێ دبنه ژيانا ڕۆژانه و زارۆيێن مه يێن فێر دبن! سترانبێژێن مه يێن ب قڕكه‌كا نه كوردي دبێژن، وڵڵا, ئه‌و نه كورديه! عه‌ره‌بي و توركيه! ئانكو سترانبێژێن مه حيلێ ل خوه دكه‌ن! بلا تشته‌كێ كوردي ببێژن ژبۆ وان گه‌له‌ك چێتره. ژبۆ نموونه وه‌كي هشيار سندۆري، جامێري گه‌نجه ژي لێ تشته‌كێ كوردي يێ پاكژ ڕاگرت! كلاسيك ڕاگرت! ژ خوه ده‌ليل ديلانار هونه‌رمه‌نده‌كێ بليمه‌ته! ئه‌و دشێت ب ڕۆسي، ئينگليزي و ئه‌لماني ژي ببێژيت و كه‌س نه‌زانيت كو ئه‌و كورده! لێ يێ خزمه‌تا ملله‌ت و هونه‌رێ خوه دكه‌ت! ده‌ليل هند يێ به‌ركه‌ڤتيه، ب ڕاستي، خوه‌زي مه تژي نموونه يێن هۆسا هه‌بان، ژ دل ژێ حه‌ز دكه‌م!
- 4064 خوێندنەوە
