Share |

nûçe in "Edebî"

    Roja Sêşemî 18 -temûzê Mehmûd Sebirî nivîskar û helbestvanê Kurd û yek ji avakerê Yekîtiya Nivîskarên Kurdistana Sûriyê û bibû endamê Partiya Demokrat a Kurdistana Sûriyê, lê di demên dawiya jiyaba xwe de kesayetekî serbixwe bû û li bajarê Hisicê ji ber nexweşiyê çû ser dilovaniya xwe.  

Li Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Anka--Der, Med-Der û Birca Belek qursên zimanê kurdî dest pê dikin. Yên bixwazin dikarin serî li wan bidin.   Li Enstîtu bi Kurmancî, Soranî û Kirmanckî  

Li Qamişlo ya Rojavayê Kurdistanê li evara roja duşembê 29 gulanê ahenga xelatkirina serkeftiyên Pêşbirka Helbesta Kurdî ya Ciwanan a sala 2023an birêve çû. Ev pişbirk ji aliyê Hevgirtina Rewşenbîrên Rojavayê Kurdistanê (HRRK) ve hatibû rêkxistin û encamên wê 29 adarê hatibûn ragihandin.

  Di merasimekê de li Almanyayê dı roja yekşembê 30-4-2023an de , Yekîtiya Giştî ya Nivîskar û Rojnamevanên Kurd li Sûriyê, helbestvanê Kurd Hisên Hebeş xelat kir.

Gelk cejinên Kurdên Êzidî hene her yek ji wan wata xwe ya tayîbet heye û hemû cijin grêdana xwe bi xwezayê re heye û cejna Çarşema Sor yek ji wan cejna ye û herî mezine. Êzidî li gorî salnameya Rûmiyê çarşema pêşiyê ya piştî 13ê Nîsanê wek cejna Çarşema Sor pîroz dikin.

   Li bajarê Qamişlo yê Rojavayê Kurdistanê şevbihêrka helbestan hat birêvebiri û di şevbihêrkê de hejmarek helbestvan beşdar bûn. Li bajarê Qamişlo ji aliyê Yekîtiya Rewşenbîrên Rojavayê Kurdistanê (HRRK) ve şevbihêrka helbestan hat sazkirin. Helbestvanan helbestên xwe li pêş beşdaran xwendin. Ji bilî helbestvanan, hunermend jî bi mûzîk û stran beşdar bûn.

wê 15emîn Pêşangeha Navdewletî ya Pirtûkan li Hewlêrê di meha Adarê de were  li darxistin    Dezgeha Meda bo Ragihandin û Rewşenbîrî û Hunerî ragihand, 15emîn Pêşangeha Navdewletî ya Pirtûkan li Hewlêrê, bi çavdêriya Serok Barzanî û alîkariya Wezareta Rewşenbîrî û Ciwanan dê were sazkirin.  

  Kovara fermî ya PENa Swêdî ( PEN/OPP) di hejmara xwe ya 16 şubatê 2023 de dosyak taybet li ser Lîtertûra Kurdî weşand. Kovar bi sê zimanan weşana xwe dike Ingilîzî, Swêdî û zimanê orîgînal yên ku tekst pê hatine nivîsîn û li zêdetirî 150 welatan tê xwendin. Dosya taybet ku li ser Lîteratûra Kurdî ye, wê wek xelekan çend hefteyan li dûhev bê weşandin.

Bi boneya salvegera 14'emîn a koça dawî ya helbestvanê Kurd Yûsif Berazî (Bêbuhar), Yekîtiya Rewşenbîran a Herêma Cizîrê şevbuhêrkeke helbestan li parka Xwendinê ya bajarê Qamişlo bi beşdariya bi dehan rewşenbîr û şêniyên bajêr li dar xist.

Pall Weşanê bi sê pirtûkan, dest bi weşana xwe kiriye. Pall Weşan, weşanxaneyeke ku navenda wê li Amedê ye û di payîza 2022yan de dest bi kar û barên xwe kiriye. Weşanxaneyê weke destpêk, pirtûka "Şeva Dizên Solstîsê" ya Bîlal Nergizli, "Lerza" Qasim Pîro û "Siya yê Din" ya Hesen Ildizî çap kiriye. Pirtûkên Nergizlî û Ildizî çîrok in, a Pîroyî jî roman e.

Enstîtuya Çanda Kurdî ya Vîyanayê "Xelata Şerefnameyê ya Çand û Zimanê Kurdî" ya sala 2022yan dîyarî nivîskarê navdar Firat Cewerî kir. Birêz Cewerî, ku ev çil sal in di warê kurdî de dixebite, roja şemîyê, 5ê Mijdara 2022yan, ji bo wergirtina xelatê ji hêla Enstîtuya Çanda Kurdî ya Vîyanayê ve hat vexwendin.

Malbenda Helebê ya Rewşenbîrî semînerek li ser jiyana Dr. Nûredîn Zaza û xebata wî da.  Malbenda Helebê ya Rewşenbîrî semînerek li ser jiyan û keda Dr. Nûredîn Zaza da. Semîner bi tevlêbûna nûnerên partiyên sivîl, partiyên siyasî û mamoste li navenda malbendê ya li taxa Şêxmeqsûdê hate dayîn.  

    Komîteya Xelata dahênanî ya seydayê Cegerxwîn biryar da, ku xelata xwe di warê helbestê û xizmeta wêje û çanda kurdî de bide torevanê kurd Bedirxan Sindî,

   Hevgirtina Rewşenbîrên Rojavayê Kurdistanêʹ xelata afrîneriyê ya Mîhrîcana Rojava ya Çand û Hunerê da hunermenda opera Mizgîn Tahir û lêkolînerê ziman ê Kurd Berzo Mehmûd.

Ji alîye Weqfa Mezopotamyayê li Dîyarbekirê danasîna pirtûkên dersê û xebatê “kurdîzan” yên Kurdî (kurmancî) hate kirin. Weqfa Mezopotamyayê li Dîyarbekirê pirtûkên dersê û xebatê yên Kurdî bi navê “Kurdîzan” ku ji alîyên pisporên zimanê Kurdî ve hatine amadekirin da danasîn.

Bi diruşma "Em li vir in, ta dilopa dawîn a ximavê…û ta dilopa dawîn a xwînê" 8ʹemîn Mîhrîcana Rojava ya Çand û Hunerê di 11.11.2022 li Qamişloyê dest pê kir. Bi beşdariya 134 wêjevan, helbestvan, nivîskar û şêwekaran 8.Mîhrîcana Çand û Hunerê li navenda Hevgirtina Rewşenbîran a Rojavayê Kurdistanê (HRRK) ya li Qamişloyê dest pê kir.

Hezkirî û xwînerên nivîskar û helbestvan Arjen Arîdi 10emîn salvegera mirina wî de ew bi merasîmekê bibîr anîn.    

Ji bo 38’êmîn salvegera bîranîna helbestvan û wêjekarê kurd Cegerxwîn li Amedê merasîmek hat lidarxistin. Di merasîmê de kesên ku ked didin zimanê kurdî hat xelatkirin.

    Hejmara 101 ya ‘’Pênûsa Nû’’, hejmareke tijî nivîs û berhemên cûrbecûrin. Hûn dikarin gelek berheman di warê; Nerîn û gotar, Ziman, Dîrok, Lêkolîn, Hevpeyvîn, Wergerandin, Çîrok, Folklor û Helbestan jî bixwînin. Di vê hejmarê de, nivîs û berhemên 30 nivîskar û helbestvanî hatiye weşandin.

      Li Amedê bi navê "Rojên wêjeya berawirdî yên Amedê 4" rojên wêjeyê li dar dikevin. Di çalakiya ku di navbera 21 û 30'e vê mehê de dê li dar bikeve de gelek mijarên cuda hene.  

  Di salvegera pêncemîn a referanduma serxwebûna Kurdistanê de, roja yekşemê 25ê Îlona 2022an de, Pêncemîn Festîvala Rewşenbîrî ya Duhokê dest bi karên xwe kir Bi amadebûna Serok Mesûd Barzanî û beşdarbûna 135 nivîskaran ji her çar perçeyên Kurdistanê û welatên Ewropayê, Pêncemîn Festîvala Rewşenbîrî ya Dihokê dest bi çalakiyên xwe kir.

Piştî derketina pirtûka yekemîn 20 sal derbas bûne. Tam 20 sal, ji 5’an yekê sedsalê û di van 20 salan de nêzî 20 pirtûkan… Em qala nivîskar Omer Dilsoz dikin. Ew dibêje, “Ez dibêjim qey bi qasî kîso be jî min rêkek, şopek li dû xwe hiştiye, rengek edebiyatê hatiye pêş. Ev ji bo min cihê dilxweşiyê ye. Ev jî dibe sebeb ez dewam bikim.”  

    Bi helkeftina salvegera 50î li ser koça dawî a Kurdperwer ȗ Helbestvanê navdar Qedrî Can (1911 -1972), YNRKS ȗ Komîta birêvebirina Mihrecana toreyî derbarê jiyan, helwêst ȗ xebatên vî ronakbîrê mezin li darxist: Mêvanên mihrecanê evbûn; Mamoste Mizgîn Qedrî Can Lêkolînvan Dr. Ibrahîm Mahmoud Torevan Edîb Çelkî

Yekîtiya Nivîskarên Kurdistana Sûriya duhî di roja yekşemî 7ê Tebaxê de, li bajarê Qamişlo "Hola Osman Sebrî" ya "Partiya Yekîtiya Kurdistan -Sûrya", bi rêzdarî simînarek bi boneya yekemîn salvegera koça dawiyê ya Prof. Dr. Kinyaz Ibrahim Mîrzoyêv, bi amadebûna hejmarek ji nivîskar û rojnamevanan û bi beşdariya malbata xwedêjêrazî bi rêya online lidar xist.