Share |

nûçe in "Edebî"

Weqfa Mezopotamyayê di çarçoveya xebatên ziman û çandi de koverek nû li koverên kurdî zêde kir û hêjmara yekemîn a kovara Folklor û Ziman çap kir.  

    Ebdusemed Daûd: Rojbûna wî li gundê Girkê Deqûrya; başûrî bajarê Amûdê 25.11.1948. Sala 1973an ji zanîngeha Helebê fakulta Endazyariya çandiniyê der çû. Û ji sala 1991ê û virde wek berpirsiyarekî di sandîkeya endazyaran de hat helbijartin.

Rêveberiya Giştî ya Rewşenbîrî û Hunerî ya Wezareta Rewşenbirî û Lawan a Herêma Kurdistanê nivîskar Firat Cewerî hêjayî xelata “Qelema Zêrîn” dîtiye. Xelat di 3yê Adarê de li Hewlêrê bi merasîmekê hatiye dayîn. Cewerî ji ber ku 40 sal in nivîskariyê dike û heta niha 40 pirtûk nivisandiye, 40 hejmar kovara Nûdem weşandiye hatiye xelatkirin.

  Wêjegeh Amed li ser folklora kurdî û çanda dengbêjiyê panelek li dar xist. Li ser berhevkirina folklor û dengbêjiyê axaftin hatin kirin. Dengbêjan jî kilam gotin.

Yekem Konferansa Edebiyata Nûjen a Kurdî ku 19ê Kanûna 2019an li Hola Rewşenbîrî ya Hewlêrê, bi beşdariya helbestvan, nivîskar, rewşenbîr û rojnamevanên her çar perçeyên Kurdistanê û cîhanê hat lidarxistin, 3 rojan dom kir.

Li roja pêncşemê 3-4-2019an li bajarê Silêmaniyê profesorê navdar ê gelê kurd û Kurdistanê Dr. Ezedîn Mistefa Resûl koça dawî kir.

      7'emîn pêşengeha Pirtûkan a Amedê ku ji aliyê TUYAP'ê ve tê organîzekirin dest pê kir.  Weşanênxaneyên kurdan jî têde li dor 130 weşanxane û saziyên sivîl beşdar dibin. Fûar heta 6'ê mehê her roj saet di navbera 10.00 - 19.30'yan de vekiriye, roja dawî saet 19'an de tê girtin.

Di vê jimara Nûbiharê de digel cûrbecûr nivîs, hîkaye û helbestan, hevpeyvînek jî heye. Di jimarê de Seîd Veroj li ser Ahmed Ramizê Liceyî nivîsiye; Ahmed Ramiz di destpêka sedsala 20an de di nav Kurdên ku li Stenbolê dijiyan de yek ji kesên herî çalak e. Seîd Veroj bi berfirehî behsa Ahmed Ramiz kiriye…

Sêyemîn Pêşengeha Pirtûkan a Herekol bi xelatkirina beşdarên pêşengehê bi dawî kir. Pêşengeha Pirtûkan a Herekol li hola Zana ya li Qamişlo bi sponseriya Desteya Çand û Hunerê ya herêma Cizîrê li dar ket û 6 rojan berdewam kir.

  Hejmara 80 ya ‘’Pênûsa Nû’’, Hejmareke tijî nivîs û berhemên cûrbecûrin. Hûn dikarin gelek berheman di warê; Nerîn û gotar, Ziman, Dîrok, Lêkolîn, Wergerandin, Hevpeyvîn, Folklor û Helbestan jî bixwînin . Di vê hejmarê de, nivîs û berhemên 20 nivîskar û helbestvanan hatiye weşandin. Naveroka hejmarê: Nivîsara sereke: - Pîrozbahî ... Boniye Cegerxwîn Nerîn û Gotar:

Li bajarê Qamişlo Şeşemîn Mehrîcana Rojava ya Çand û hunerê ji aliyê Hevgirtina Rewşenbîrên Rojavayê Kurdistanê ve tê li dar xistin. Di heyama 5 rojan de hejmarek ji helbestvan, çîroknivîs û şanoger dê beşdariya mehrîcanê bibin, herweha hin simîner û filmên sînemayê jî cihê xwe di mehrîcanê de digrin û di roja şeşan de xelat dê bêne belav kirin.

Di bin serbereştiya Dezgeha Sema ya çandî û hunerî  roja pênşemê 20.06.2019an li hola konfiransa ya hotêla Capîtol Hewlêr. semînarek li jêr navnîşana  lidarxistin LAWAZKIRINA KURMANCÎ -Ragihandin weke nimûne hat eli darxistin. Ev semînara ji hêla nivîskar Hozan Ehmed Dêrşewî hate pêşkêş kirin. û rastî beşdareyek baş ji beşdarvanan ve hat .

Li jêr çavdêriya Dezghe Sema Ya çandî û hunerî Semînarek derheq ferhengsazîkirina zimanê Kurdî, li Hewlêrê hate lidarxistin bi amadebûna hejmarek ji zanayên ziman, nivîskar û siyasetvan ji her çar parçên Kurdistanê.

    Lêkolîner, nivîskar û siyasetmedarê naskirî yê Bakurê Kurdistanê Ahmet Kasimoglu (Ehmedê Dirihî) vê sibehê koça dawiyê kir.

Di roja 9 gulana sala 1991an de helbestvanê Kurd Mela Ehmedê Palo koça xweya dawî kir, Mela Ehmedê Palo helbestvsnekî bi eslê xwe Kurdê Zaza ye lê berhemên xwe bi Kurdiya Kurmancî nivîsîne.

  Ferhan Hisê ( Dilbirîn Mihemed ) di sala 1946’an li gundê Çaxir Bazar ya Gundewarên Amûdê ji dayik bibû.   Yekem Helbest bi navê ( Ey Felek ) di sala 1976’an de nivîsî û Seydayê Tîrêj Nêrîna xwe tê de da   Dîwaneke wî ya helbestan bi navê “Pêlê Evînê Sote Dil” Heye.

Di roja 22 nîsana sala 1898an de  Rojnameya bi navê Kurdistan ji alîyê Mîqdad Bedirxan li paytexta welatê Misrê El-qahîra de dest bi weşanê kir û îsal 121 sal derbas dibe li ser damêzrandina wê de . Ev roj  wek Roja Rojnamevanîya Kurdî tê pîroz kirin û bi panel, semîner û bernameyên taybet vê rojê bibîrtînin.

Roja Çarşemê 3 Nîsanê 2019ê 14.mîn Pêşangeha Navnetewî ya Pirtûkan li Hewlêrê bi sponseriya medyayî ya Kurdistan24ê tê vekirin û 10 rojan berderam dike.   Amadekariyên vekirina Pêşangeha Navdewletî ya Pirtûkan li Hewlêrê bidawî bûne. Cudahiya pêşangeha îsal ji ya sala borî ew e, îsal mezintir dibe û nêzîkî 300 weşanxane tê de beşdar dibin.  

Weqfa Mezopotamyayê, di bin banê xwe da bi beşdarîya gelek zimannas û lêkolînerên kurd, Komxebata Kurmancîyê ava kirîye. Ev pirtûk, bi hewildana Weqfa Mezopotamyayê, ji alîyê vê Komxebatê ve, di du salan da hatîye amadekirin.

  Weqfa Mezopotamya ku navenda wê li Amedê ye kurtedemek berê bi navê "Rêbera Rastnivîsînê" pirtûkek amade kir. Weqif niha jî xwe amade dike ku du kovaran derxe.  

Di berdewamiya kar û çalakiyên xwe yê wêjeyî Dezgeha Sema ya çandî û hunerî û bi hevkariya yekîtiya nivîskarên Kurdistan- Sûriye. Bi helkefta Roja Cîhanî ya Zimanê Dayikê wê 30 zarokên penaberên Rojavayê Kurdistanê bi zimanê xwe behreyên xwe pêşkêş bikin (stran, helbest, mûzîk, dîlan...)  

Xelata Azadiyê ya Mişel Temo ya sala 2017 û 2018 ji bo nivîskarê Kurd Dilawerê Zengî hate dayîn.   Ji sala 2013an ve xelatek bi navê pakrewan Mişel Temo tê belav kirin û xelata sala 2017-2018 diyarî nivîskarê Kurd Dilawerê Zengî hate kirin.  

Werin, werin.. Werin em lehengekî din ji lehengên Kurdistanê bibîr bînin.. Werin, em Mîr Dr. Kamîran Alî Bedirxan bibîr bînin. Yê ku tev jiyana xwe ji Kurd û Kurdistanê re terxan kir; bi serketinên kurdan re geş dibû, bi têkçûnên wan re, xemgîn dibû û dilê wî dihat givaştin..

Yekitiya Nivîskarên kurd –Dihok bi hevkarî di gel Dezgehê Xanî yê Rewşenbîrî di rêkeftî 14/11/2018  Ji bo helbestvana Kurd Diya Ciwana şevek helbestxwendinê rêxistin kir .