Hevbenda nivîskar û rojnamevanên kurd li Sûriya bi sebareta derbasbûna 30 salî li ser kockirina helbestvanê mezin seydayê Cegerxwîn (1903-1984), radighîne, ku roja 22 meha çirya pêşên (Oktober) a tê, cirîda torevanî dinvbera dengên helbestî ên ciwanan pêktê.
Li roja 1 hizêranê de rewşenbîrên rojavayê Kurdistanê ku li Turkiyê û Bakurê Kurdistanê neşteçîhin, wê li Amedê di konfiransa şêx Meşûqê Xeznewî de wê bên ba hev.
Bi beşdariya jimarek mezin ji rewşenbîr û nivîskarên kurd û berpirsên saziyên civakî li Amedê û Komeleya Nivîskarên Kurd û rojnamevanên gelek TV û rojanameyan li Amedê çalakiya helbestxwendinê ya Abdulla Peşêw li darket.
Name (helbest) a helbestvan Mela Ehmedê Namî ji mîrê pênûs û alfabeya kurdî Mîr Celadet Alî Bedir-Xan re.
Di roja derçûna hejmara yekemîn a ”Kovara Hawar” 15.05.1932an bi tîpên latînî, li Şamê.
DAXWAZNAMe
Sebaretî 116mîn salvegera roja rojnamegeriya kurdî, bi min xweş e ku ez ronahiyê berdim dor Komîta Fêrbûna Zimanê Kurdî û mamoste Derwêşê Xalib yê ku serkêşiya wê dikir û dike, wî (Belavoka Ziman û Kovara Zar) weşandine û di ber wan de hatiye girtin, fermo bixwînin:
Belavoka Ziman:
Yekîtiya nivîskarên Kurd li Sûriyê duh şemiyê bi helkefta roja kockirina helbestnavê Kurd Tîrêj li bajarê Qamişlo bi amadebûna hejmarek ji nivîsakan, wêjevanan, çalakvanan û nûnerên Partiyên Kurd semînereke wêje`yê lidarxist.
Bi helkeftina ku di roja (23.03.2014)an de, 12 sal di ser koçkirina Seydayê Tîrêj re derbas dibe, bi min xweş e ku bibêjim; Seydayê Tîrêj, helbestvanekî Kurd bû ji nifşê Kevin,
Komîta xelata Cigerxwîn a ji bo afirandina helbestê ya sala 2014an, biryar da ku xelata xwe ya îsal bide helbestvan û nivîskarê navdar Konê Reş, ji ber kar û keda wî ya berdewam di ber çand û afirandina kurdî de.
Jinek Kurd wek nimûne- Diya şêra bû, diya heft birayên ku bi destê tirkan hatin kuştin, diya Emînê Ehmed bû.. Bê guman rola vê jina Kurd di herêma Bişêriyê, Heskîf, Midyad û Xerzan de,
Komeleya Nivîskarên Kurd bi sernavê "Pira Bakur û Rojava" paneleke lidar dixe û nivîskarên bakur û rojava tîne ba hev.
Panela Komeleya Nivîskarên Kurd bi hevkariya Şaredariya Wêranşarê li Wêranşarê tê lidarxistin.
Bi boneya 9 mîn ”Roja çîrokê ya cîhanê” ku di 14 sibatê her sal derbas dibe, û li hemû cîhanê ev roj tê pîrozkirin, li Navenda Çandê Ya Cegerxwîn Komeleya Nivîskarên Kurd çalakiyek li darxist, di bi dirûşma "Her kes xwedî çîrokekê ye" gelek nivîser û çîrokhez beşdar bûn, û dû panel hatin pêşkêş kirin.
Roja yekşemê 9 / 2 / 2014`e li bajarê Silêmaniyê li hola Tawar çalakiyên yekem Festîvala Zeytûn a rewşenbîrî ya Rojavayê Kurdistanê dest pê kir.
Festîval bi amadebûne Sekreterê Encumena Navandî ya Yekîtiya Nîştimanî ya Kurdistanê Adil Murad û hejmarek ji rewşenbîr, hunermed, nivîsaker, kesayetiyên siyasî, çandî û hejmareke ji welatiyan birêve çû.
Di kêlîkên dijwar ên şkandin û rûxandina dîwarên tirsê de, di kêlîkên ku dîroka bindestan li Qamişloyê bi xwîneke pîroz dihate nivîsandin de û piştî serdemên binpêkirin û çewisandinê, piştî hewldanên ji holêrakirina nasname û taybetmendiya mirovê Kurd,
Ji bo ku 25 sal di ser belavkirina çîroka yekem ya nivîskar Helîm Yûsiv derbasbûye, bi vê helkeftê û her weha ji ber ku weşanxanye Peywend li stenbolê ji nûve hin berhemên Helîm yusiv çap û belavkirine,
Kesayetiyê navdarê Kurd Ezîzê Zîyo Bedirxan li Kazakîstanê xelata zêrîn ya Aştî û Dostayetiya Gelan li roja (16.12.2013) ku heman demî de roja serxwebûna Kazakîstanê ye wergirt.
Kesayetiyê navdarê Kurd Ezîzê Zîyo Bedirxan li Kazakîstanê xelata zêrîn ya Aştî û Dostayetiya Gelan li roja (16.12.2013) ku heman demî de roja serxwebûna Kazakîstanê ye wergirt.
Dewleta Fransa xelatekî rêzgirtinê bexşî jina Kurd Sînem Bedirxan û di dîrokê de cara yekeme jina Kurd li ser asta navdewletî tê xelat kirinê.
Sînem Celadet Bedirxan di roja 18/6/2013 de ji aliyê dewleta Fransayê ve xelatekî rêzlêgirtinê pê hate bexşîn ku biryare di demek nêzîk de li bajarê Hewlêrê di merasîmekê de wê xelatê radestî wê bê kirin.
Roja pêncşemê 21/11/2013`an, pêncşeme festival Gelawêj a a 17`emîn li Silêmaniyê bi nave dewreya Şêrko bêkes û bi diruşma berdewamiya dahênanê dest bikarê xwe kir.
Di merasîma vekirina festival de her yek li berpirsê desteya kargîrî yê polîtburoya Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê û hejmarek ji hunermend û ronakbîran amade bûn.
Komîta Xelata Cigerxwîn a ji bo afirandina helbestê ji bo sala 2013an biryar da ku xelata îsal diyarî helbestvanê kurd Ferhad Içmo bike, ji ber taybetmendiya wî di veguhestina helbestê de, û ji ber ku bi dehên salan e ku xizmeta helbesta kurdî dike, û dengekî resen û bilind e di cîhana helbesta kurdî de.
Rêxistina Mezopotamya bo damezrandina zanîngeha kurdî ku bi zimanê kurdî perwerde û lêkolînan dike dest bi amadekariyan kiriye.
Endamên wê rêxistinê rewşenbîr û hunermend û kesayetiyên akademî yên Kurdin û hejmarek bazirgan û kesayetî wê rêxistinê birêve dibin û navenda wê li bajarê Amedê ya bakûrê Kurdistanê.
Di roja yekşembê 27 cotmehê de li hola Navenda Çand û Hunerê ya Ciwanan a Cegerxwîn , Komeleya Nivîskarên Kurd di gel weşanxaneya Evresel ji Istenbolê ji bo derbasbûna salekê li ser koçkirina helbesvan Arjen Arî ew bi bîranî, bi beşdariya hejmareke zêde ji rewşenbîr û nivîsakr û malbata Arî.
Li Kampa Erbet ya penaberên Rojavayê Kurdistanê a li Parêzgeha Silêmaniyê ye, roja sêşemê 29 / 10 / 2013`e , bi navê bajarê Amûdê ji bo zarokên Rojava dibstanek hate vekirin.
Ji roja Sêşemê de 15. 10. 13 heta roja Şemiyê 19.10. 13 Helbestvanê Kurd Husên M. Hebeş (Hussein Habasch) beşdarî Festîvala helbesta navnetewî ya ku li Parîs li dardikeve dibe.
(7èmeFESTIVAL INTERNATIONAL DE LA POESIE A PARIS)
Hêjayî gotinê ye helbestvan H. Hebeş bi navê Kurdistanê beşdar dibe û helbestên xwe dixwînê.
Xelatên 50’mîn Festîvala Filmên ‘Altin Portakal’ ya Navnetewî xwediyên xwe dîtin. Di şevê de xelat ji qadên berxwedana Gezî û Rojava re hat pêşkêş kirin.
